Bitcoin và nhiều loại tiền điện tử/ tiền điện tử đang là những hình thức tiền tệ tương đối mới và là đề tài của nhiều tranh cãi về mục đích, chức năng và tương lai của chúng. Thế nhưng giá trị của Bitcoin đã tăng lên tới 20 lần chỉ trong năm vừa qua. Tính ra, một Bitcoin có trị giá tới 15.333,56 USD. Thế giới tiền điện tử một thời từng chịu nhiều dèm pha, bị giới đầu tư coi là quá rủi ro hoặc thậm chí là lừa đảo – nay đã tiến vào thị trường kinh tế chính thống và trở thành một ngành đầu tư nghiêm túc cho giới thương nhân dày dạn kinh nghiệm. Bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ hơn về Tiền điện tử và đặc biệt là những ngành học đi đầu trong lĩnh vực này.
>> Chọn ngành theo đam mê hay thị trường?
Tiền điện tử (cryptocurrency) là gì?
Nhà đầu tư nổi tiếng Warren Buffet đã từng nói: “Đừng bao giờ đầu tư vào một lĩnh vực kinh doanh mà bạn không hiểu”. Có lẽ xuất phát từ chính bản chất phức tạp của các loại tiền điện tử mà giới đầu tư thời kỳ đầu mới trở nên cực kỳ dè dặt như thế.
Sự phát triển của Internet đã nảy sinh một vấn đề chính là làm sao để chuyển tiền một cách nhanh chóng và an toàn. Rõ ràng là không thể chỉ đợi để gửi tiền giấy và tiền xu qua bưu điện, đặc biệt, chi phí làm các loại tiền tệ truyền thống cũng rất cao.
Giải pháp cho vấn đề này là tiền điện tử (cryptocurrency). Những năm trước đây, các ngân hàng nhà nước được định giá theo vật chất. Chẳng hạn, Chính phủ Hoa Kỳ (và nhiều nước khác) dùng vàng để làm chuẩn cho các giao dịch và số liệu tài chính, như vậy giá trị của đồng đô la Mỹ liên quan trực tiếp đến mức dự trữ vàng liên bang của nước này. Trong suốt thế kỷ 20, chính phủ các nước đã chuyển sang một cách làm khác, trong đó giá trị của tiền tệ được tự do biến động (free-floating) và không những kim loại quý như vàng không còn là mức thang tiêu chuẩn để định giá đồng tiền. Thay vào đó giá trị của tiền được quyết định dựa trên sức mua cũng như số lượng mua và bán hiện hành.
Từ đây, tiền ngày càng trở nên số hoá và biến động. Đồng thời hiện tượng này cũng gây ra nhiều tranh cãi về hình thức quản lý và dịch chuyển tiền tệ trên thế giới. Trong khi hầu hết các ngân hàng chấp nhận đồng tiền số (thanh toán điện tử bằng thẻ ghi nợ hoặc thẻ tín dụng đã rất quen thuộc), thì vẫn có những lo ngại về an ninh mạng và mức độ tin tưởng vào giới ngân hàng của xã hội trước nỗi sợ về tiềm năng suy thoái kinh tế.
Nhu cầu tiền điện tử được sinh ra từ đó.
Khác với các loại tiền tệ truyền thống được phát hành bởi một tổ chức trung tâm như ngân hàng nhà nước, tiền điện tử được tạo ra bởi hệ thống riêng của nó, theo một tỉ suất được công khai rộng rãi.
Một số người dự đoán rằng tiền điện tử sẽ thay thế hoàn toàn loại tiền truyền thống từ các ngân hàng, hoặc ít nhất cả hai dòng tiền này sẽ tồn tại song song. Những điểm tương đồng giữa tiền truyền thống và bitcoins là:
• Cả hai đều có một nguồn cung giới hạn và được kế hoạch rõ ràng
• Không có ngân hàng trung ương kiểm soát nguồn cung
• Lạm phát thấp
• Không có nhiều phụ phí trong các giao dịch quốc tế
• Nền kinh tế cục bộ ít chịu kiểm soát từ chính phủ địa phương
Đón đầu ngành tiền điện tử qua các khóa học
Nếu những lý giải trên đây vẫn chưa giúp bạn hình dung rõ ràng về Bitcoin thì việc theo học các chương trình đào tạo chuyên ngành tiền điện tử ở các trường Đại học hàng đầu sẽ giúp bạn làm được điều đó.
Thạc Sĩ ngành Tiền tệ Kỹ Thuật Số (MSc in Digital Currency)- Đại Học Nicosia, Síp
Đại học Nicosia thực sự đã mở đầu xu hướng tiền tệ kĩ thuật số trong giáo dục khi trở thành trường đại học đầu tiên trên thế giới cung cấp một khóa cao học về tiền điện tử Đây cũng là ngôi trường đầu tiên chấp nhận Bitcoin là phương tiện thanh toán học phí. Môn học đầu tiên trong chương trình này là “Đại cương về Tiền tệ Kỹ thuật số” và là lớp học được dạy miễn phí cho bất kỳ ai muốn nắm bắt các nguyên tắc cơ bản của đồng tiền kỹ thuật số.
Luật Tiền Điện tử và Kinh doanh Bitcoin (The Law and Business of Bitcoin and Other Cryptocurrencies) – Đại học New York (NYU), Mỹ
Môn học này giải thích về Bitcoin và các cơ chế thanh toán đi kèm. Đây là một phần trong chương trình đào tạo sinh viên ngành luật của Đại học New York. Trường này cũng có một khoá học cao cấp mang tên “Tiền tệ Điện tử: Cuộc Cách mạng trong Tiền tệ và Thanh toán” được thiết kế chuyên sâu và phù hợp cho các giám đốc và doanh nhân.
Khóa học hè về Blockchain (Blockchain Summer School) – Đại học Copenhagen, Đan Mạch
Đây là khóa đào tạo chuyên sâu đầu tiên về blockchain trên giới, tập trung vào công nghệ blockchain (khái niệm nền tảng của Bitcoin) trong ba lĩnh vực trọng điểm. Các học viên sẽ được học về cách công nghệ blockchain đang phá vỡ các mô hình kinh doanh hiện tại và sẽ được dạy kiến thức về khoa học máy tính, hệ thống thông tin và kinh doanh để phân tích các quy trình kinh doanh hiện hành cũng như tiềm năng chuyển đổi chúng bằng các phương pháp sử dụng nền tảng blockchain.
Chương trình Blockchain cho Chuyên viên kỹ thuật giới Phân tích (Blockchain for Technical Executives and Analysts) –B9 Lab Academy, Anh
Một học viện chuyên sâu trong giáo dục về blockchain và tiền tệ kĩ thuật số. Tất cả các khoá học của B9 Lab Academy đều được thiết kế cho đối tượng có chuyên môn kỹ thuật nhất định, nhắm tới việc giảng giải cặn kẽ về công nghệ mã hóa này, các cách tân ưu việt của nó cùng tất cả các yếu tố về kỹ thuật lẫn xã hội có liên quan.
Kỹ thuật Bitcoin (Bitcoin Engineering) – Đại học Stanford, Mỹ
Đại học Stanford có một chương trình đặc biệt về công nghệ blockchain gọi là Kỹ thuật Bitcoin. Sinh viên sẽ tập trung vào nghiên cứu phương pháp chế tạo, lập trình các ứng dụng liên quan đến Bitcoin.
Nhìn chung, Bitcoin nói riêng và tiền tệ điện tử nói chung vẫn đang là những ý tưởng mới nổi, nên vẫn còn rất ít bằng cấp chính quy dành cho lĩnh vực này. Rất nhiều những khoá học và môn học nêu trên là những học phần nhỏ của một chương trình đào tạo phổ quát, hoặc chỉ là các khóa học trực tuyến như của Đại học Princeton. Tóm lại, trên đây là những cách tiếp cận tốt nhất và bài bản nhất nếu bạn đang có ý định nghiêm túc về ngành tài chính và tiền điện tử.
Với một số người không thực sự chắc chắn hướng đi này nhưng vẫn rất quan tâm đến nó thì có thể nên bắt đầu bằng cách chọn học các môn khoa học máy tính, kinh tế, tài chính, kinh doanh hoặc khởi nghiệp ở bậc đại học. Tất nhiên, đi học thôi vẫn chưa đủ, một trong những cách hiểu về tiền điện tử nhanh nhất vẫn là thực-hành.