Tạo bài viết thảo luận

Chắc trong chúng ta ai cũng đã trải qua cảm giác không mấy dễ chịu khi phải hội tụ kha khá những đặc điểm trong tính cách bị mang tiếng làsở đoản”? Mình tin rằng một trong số chúng ta sẽ có ít nhất một lần cảm thấy chán nản với bản thân vì những lần bị chê trách là chậm tiêu, hậu đậu, vụng về,..

Đó có thể là cách đánh giá của mọi người xung quanh về bạn qua những lần sai sót, những thói quen chưa phù hợp với số đông hay đơn giản là vì đó là những gì bạn suy nghĩ hay hành động là những điều chưa ai từng nghĩ, từng làm.

Khoan rầu rĩ, hãy bình tĩnh cùng mình phân tích xem sở đoản của chúng ta là gì, có quan hệ gì với sở trường và đóng vai trò gì trong quá trình lựa chọn ngành học và nghề nghiệp trong tương lai của các bạn nhé.

1. Sở trường, sở đoản là gì?

Hãy cùng so sánh hai khái niệm hay được nhắc tới cùng lúc này nhé!

Sở trường là điểm mạnh, thế mạnh, những yếu tố mang tính tích cực của bản thân mỗi người.

Sở đoản…ngược lại với sở trường, sở đoản chính là điểm yếu, những thứ mà bạn chưa hiểu rõ, làm không được tốt và không tài giỏi.

Mỗi người đều có sở trường và sở đoản

Đây có thể xem là cách hiểu đơn giản nhất về sở trường và sở đoản. Nhưng khi áp dụng vào thực tế, mỗi người sẽ có nhiều cách hiểu qua từng vấn đề với nhiều góc nhìn khác nhau.

2. Làm thế nào để xác định đó là sở đoản của mình

Chúng ta có thể đã đọc những câu chuyện về những nhân tài hiếm gặp, những danh nhân thế giới nhưng lại từng bị đánh giá là không có tài năng hay lĩnh vực mà họ thành công sau này lại chính là “sở đoản” của họ trong mắt mọi người..

Ví dụ nhà phát minh Thomas Edison từng bị nhà trường từ chối giảng dạy vì cho rằng ông là đứa trẻ rối trí, đần độn. Nhờ ông có người mẹ tin rằng bà có thể dạy ông trở thành người có ích, nhân loại mới có một thiên tài, một nhà phát minh với hơn 1500 phát minh vĩ đại.

Do vậy, bên cạnh những đánh giá của mọi người xung quanh, chúng ta cần tự có cho mình những góc nhìn khách quan và nhận định rõ ràng hơn về những sở đoản của mình. 

Cách tốt nhất để xác định được mình có tài năng trong một lĩnh vực nào đấy hay không, chắc hẳn rằng vẫn rất cần những trải nghiệm từ thực tế. Ví dụ, bạn yêu thích hội hoạ và muốn biết đây là sở trường hay sở đoản, trước hết bạn phải học vẽ và tập vẽ, trải nghiệm nhiều phong cách vẽ khác nhau. Sau đấy, hãy thử tham khảo ý kiến từ một vài người đi trước có chuyên môn và am hiểu hội họa, tham khảo kết quả nhận định từ chủ quan đến khách quan, có thể bạn sẽ hiểu rõ hơn về những ưu điểm cần phát huy và cả những nhược điểm cần khắc phục để tập trung phát triển sở trường thật sự của mình là gì. 

Nhiều bạn còn bối rối khi đi tìm sở trường vá sở đoản

3.  Tìm ra sở trường từ chính những sở đoản

Điều này nghe có vẻ “trái " nhưng hãy thử cùng mình xem qua các ví dụ sau đây nhé:

  • Bạn hay bị đánh giá rằng: Sao mà chậm chạp thế nhỉ?”. Rất có thể  sở trường của bạn là các công việc cần sự kỹ càng, chăm chút, cẩn thận.
  • Nếu bạn hay bị chê trách rằng: “Làm gì cũng hấp ta hấp tấp.” Thật ra bạn là người có phong cách làm việc nhanh lẹ, quyết đoán.
  • Khi bạn bị trêu rằng:Miệng lúc nào cũng thao thao bất tuyệt.” Sở trường của bạn sẽ là làm tốt các công việc cần sự chia sẻ, giao tiếp hay khả năng thuyết phục.

Do đó giống như chúng ta hay nói “cái gì cũng có hai mặt của nó”, sở trường hay sở đoản còn phụ thuộc vào cách nhìn và môi trường. Sở đoản và sở trường luôn đồng hành song song và tương trợ lẫn nhau trong hành trình phát triển bản thân của bạn. Những sở đoản của một người trong một môi trường khác phù hợp hơn, có khi nó sẽ trở thành sở trường mà bao người mơ ước. Nhiều thiên tài như Thomas Edison, Albert Einstein, cũng đã làm nên những thành tựu vĩ đại từ chính những kỹ năng, tính cách đặc biệt mà bị coi là sở đoản của họ.

Vì vậy, bạn hoàn toàn có thể đặt lên những sở đoản của mình lên bàn cân và khám phá xem những “sở trường” từ quả cân ngược lại để có những đánh giá đúng đắn và tích cực hơn về mình đấy.

Bạn có thể tìm ra sở trường từ chính những sở đoản của mình

4. Với sở trường và sở đoản, nên chọn ngành ra sao?

Sở trường cần được đặt đúng chỗ hay cần có môi trường để phát huy. Giả sử như:

  • Bạn A là một người có tâm hồn rất thơ, văn chương là sở trường của bạn nhưng theo học ngành kế toán. Khả năng văn thơ của bạn sẽ áp dụng được gì trong công việc? Ngược lại, bạn hoàn toàn có thể trở thành một nhà báo, nhà văn, nhà thơ hay một biên tập viên thành công.
  • Bạn B là một người có khả năng kể chuyện cười nhưng dòng đời đưa đẩy cho bạn làm luật sư. Những câu chuyện vui rất khó để bạn đưa ra trong các văn bản, phiên tòa.

Trường hợp bạn rất đa tài, bạn giỏi một số kỹ năng riêng biệt, và bạn phân vân không biết nên theo đuổi, phát triển theo hướng nào mới thật sự phù hợp. Suy nghĩ của mình là tại sao chúng ta không thử kết hợp cả hai, hoặc cả ba những sở trường ấy cho một công việc cần tất cả. Ví dụ, bạn nhạy bén về kinh doanh, bạn có khả năng về phim ảnh, tại sao chúng ta cân nhắc trở thành một người nhà sản xuất phim hay phát hành phim, bạn sẽ vừa được tận dụng tối ưu những ưu điểm của mình cùng một lúc.

Vậy nên, khi phát hiện ra những sở trường, chúng ta cứ mạnh dạn đầu tư thời gian, tìm hiểu và trải nghiệm để củng cố thêm sở trường và ngành nghề lý tưởng chính là những ngành nghề giúp các sở trường của bạn được tỏa sáng. Chọn được ngành nghề phù hợp cũng là không lãng phí tài năng của bàn thân. Do đó, kết hợp với sở thích, biết về sở trường, bạn đã có khả năng hướng nghiệp cho chính mình.

Tất nhiên, để chọn được ngành phù hợp, bạn cũng cần hiểu rõ về ngành và nghề mà bạn mong muốn theo đuổi. Ngành nghề đó sẽ có những tiêu chí gì phù hợp với sở trường của bạn hay không.

Ngược lại, nếu ngành nghề đó cần những tố chất, kĩ năng lại rơi vào “vùng sở đoản” của bạn thì sao? Ví dụ nghề hướng dẫn viên du lịch bạn yêu thích cần khả năng giao tiếp tốt, trong khi bạn lại là người không giỏi giao tiếp, theo mình đầu tiên là bạn có thể tìm cách cải thiện khả năng giao tiếp của mình. Mình tin rằng, với niềm đam mê yêu nghề sẽ là động lực tốt nhất để bạn có thể khắc phục sở đoản. Tuy nhiên, nếu thật sự bạn gặp nhiều khó khăn trong quá trình khắc phục sở đoản hay không muốn thay đổi thì có lẽ nghề hướng dẫn viên du lịch chưa thật sự phù hợp. Trong lúc này, bạn hãy thử tìm hiểu và chọn lựa thêm một vài ngành nghề khác phù hợp hơn với những ưu điểm mà bạn sẵn có. Như vậy, chỉ cần nhìn nhận đúng cách, không né tránh, không chối bỏ việc xác định sở đoản sẽ giúp bạn không đi nhầm bước. 

Hiểu rõ bản thân, tìm ra ngành nghề yêu thích

5. Tổng kết

Để không phải rơi vào cảm giác “lạc trong sương mù” khi tự hướng nghiệp cho bản thân thì ngay bây giờ, chúng ta cần dành thời gian để ngồi xuống, suy nghĩ và xem xét kỹ càng hơn về những sở trường, sở đoản của mình. Tốt hơn, bạn cũng nên viết ra tất tần tật những nhìn nhận của cả bản thân và mọi người xung quanh về những ưu nhược của bạn để xem đâu là điểm tốt cần phát huy và điểm chưa tốt để tối ưu hóa thật hiệu quả cho chiếc nghề mơ ước trong tương lai.

Có thể nói, việc hiểu rõ sở trường, sở đoản của bản thân cũng là con đường ngắn nhất có thể giúp bạn tối ưu được thời gian tìm kiếm một công việc phù hợp cho mình, và chắc rằng công việc này có thể khiến bạn muốn lao ra khỏi giường vào mỗi buổi sáng, như thể đây sẽ là nguồn năng lượng vô cùng dồi dào có thể giúp bạn luôn trong trạng thái tự tin, sáng tạo và hết mình dù là ở đâu hay lúc nào đi chăng nữa. Vì chỉ bạn mới hiểu được rằng đâu mới là nơi bạn thuộc về, mong muốn cống hiến những giá trị mình đang có.

Mon Huỳnh

Chuyên mục Bài viết Cộng tác viên được Hướng nghiệp 4.0 CDM lập ra, là nơi  các anh chị, các bạn chia sẻ các trải nghiệm, hướng dẫn, các suy nghĩ trong quá trình lựa chọn nghề nghiệp.

Bài viết được đăng sẽ được nhận nhuận bút.

Bài viết xin gửi về email:  cdm@huongnghiepcdm.edu.vn. Xin trân trọng cám ơn những đóng góp, chia sẻ của quý anh chị và các bạn.

Tạo bài viết thảo luận
3 ĐỊNH KIẾN CẢN TRỞ BẠN LỰA CHỌN NGÀNH NGHỀ NHƯ MONG MUỐN

3 ĐỊNH KIẾN CẢN TRỞ BẠN LỰA CHỌN NGÀNH NGHỀ NHƯ MONG MUỐN

23-08-2022
Sinh viên nên làm thêm thế nào cho hiệu quả?

Sinh viên nên làm thêm thế nào cho hiệu quả?

16-02-2023
Tốt nghiệp đại học… rồi sao nữa?

Tốt nghiệp đại học… rồi sao nữa?

07-08-2022
Chọn ngành nghề theo mô hình Big Five

Chọn ngành nghề theo mô hình Big Five

23-06-2022
CÁC BƯỚC VÀ NHỮNG LƯU Ý KHI CHỌN TRƯỜNG

CÁC BƯỚC VÀ NHỮNG LƯU Ý KHI CHỌN TRƯỜNG

17-06-2022
Làm việc nhóm hiệu quả

Làm việc nhóm hiệu quả

20-02-2023