Hướng nghiệp 4.0 CDM xin giới thiệu bài viết của Tiến sĩ Deirdre Hughes về dự án nghiên cứu được thiết kế để nắm bắt trải nghiệm của học sinh và suy nghĩ của họ về việc hỗ trợ hướng nghiệp trong các trường học / học viện trên khắp nước Anh.

Từ tháng 7 đến tháng 9 năm 2021, Tiến sĩ Deirdre Hughes làm chủ nhiệm dự án nghiên cứu được thiết kế để nắm bắt trải nghiệm của học sinh và suy nghĩ của họ về việc hỗ trợ hướng nghiệp trong các trường học / học viện trên khắp nước Anh.

Nghiên cứu được ủy quyền bởi 'Launch Your Career' liên quan đến:

• 3.615 học sinh trước khi tốt nghiệp trung học phổ thông  từ 52 trường học / học viện ở 7 khu vực trên khắp nước Anh đã tham gia  khảo sát. Cuộc khảo sát được thực hiện thông qua các trường học và địa chỉ liên hệ LinkedIn (cả trực tuyến và bản in), bao gồm 13 Trường hè.
• 12 giáo viên chủ nhiệm và các cố vấn nghề nghiệp đã chia sẻ quan điểm của họ về hệ thống hỗ trợ nghề nghiệp của Anh.
• 39 người sử dụng lao động từ 14 lĩnh vực trọng yếu ở tất cả các khu vực trên toàn quốc, đã chia sẻ quan điểm của họ về "mức độ sẵn sàng làm việc" của thanh niên. Dữ liệu của Văn phòng Thống kê Quốc gia (ONS) và trích dẫn của người sử dụng lao động về tình trạng thiếu kỹ năng cũng được phân tích.

Nguồn nhân lực trẻ của Anh Quốc cần được đào tạo để có thể đóng góp cho việc phát triển kinh tế tương lai. Qua cuộc khảo sát toàn diện nhất với những học sinh sắp vào trung học và đang học lớp 7, 9, 11, những nguyện vọng nghề nghiệp và cách các em được hướng nghiệp đã được phân tích và báo cáo trong một nghiên cứu độc lập mang tên “Cuộc đối thoại nghiêm túc về nghề nghiệp với giới trẻ ở Anh Quốc”.

Với hơn 3600 câu trả lời và những phỏng vấn với các nhà tuyển dụng, hiệu trưởng và Chuyên gia Nghề nghiệp tại các trường học, các điểm chính được rút ra là:

• Giới trẻ muốn được hướng nghiệp nhưng lại  phải vất vả tìm kiếm các hoạt động/chương trình hướng nghiệp.
• Những em có hoàn cảnh bất lợi - những người đang cần sự hỗ trợ gặp khó khăn để được hướng nghiệp một cách chuyên nghiệp. 
• Cần hướng nghiệp sớm từ cấp hai cho những học sinh từ lớp 7 trở lên để tránh những thiên kiến nghề nghiệp và định kiến giới tính khó có thể thay đổi sau này.
• Công nghệ có thể đóng vai trò to lớn hơn trong hướng nghiệp, đồng hành với các chuyên gia và đơn vị hướng nghiệp.

Các học sinh được hướng nghiệp cá nhân hóa sẽ có một sự khác biệt rõ ràng so với những cá nhân khác, điều này đem lại lợi ích đáng kể so với khoản đầu tư của cho hướng nghiệp.

Giới trẻ đang cần được hỗ trợ về hướng nghiệp hơn bao giờ hết.

Những ảnh hưởng về kinh tế và xã hội của đại dịch Covid-19 sẽ vẫn còn trong nhiều năm tới. Mỗi người chúng ta đều mang trên mình trách nhiệm phải cống hiến nhiều hơn cho xã hội.

Báo cáo cho thấy phần lớn học sinh vẫn đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm các hỗ trợ về hướng nghiệp và nhiều học sinh cho rằng đã không nhận đủ sự hỗ trợ hướng nghiệp cần thiết trong trường học.

Những chia sẻ về góc nhìn và trải nghiệm của học sinh trong suốt dịch bệnh không phải là điều bất ngờ.

Lượng tham quan nơi làm việc và trải nghiệm công việc giảm mạnh; giới trẻ đã thay đổi góc nhìn về kết quả các bài kiểm tra, giáo dục, đào tạo kỹ thuật và dạy nghề; muốn được hướng nghiệp và đang sử dụng công nghệ nhiều hơn.

Có bốn vấn đề chính:

1.Học sinh muốn được hướng nghiệp nhưng gặp khó khăn trong việc tiếp cận 

• Dù vậy, học sinh vẫn sẵn sàng và vô cùng tận tâm trong việc đầu tư thời gian vào các hoạt động nghề nghiệp trong và ngoài trường học.
• 39% trong số các học sinh lớp 9 và 23% trong số các học sinh lớp 11 cho biết chỉ nhận được hỗ trợ hướng nghiệp khoảng 1 lần mỗi năm hoặc đôi khi không có gì cả. 
• Đối với các học sinh lớp 7, con số này tăng lên 85%.
• Gần như tất cả các học sinh nói rằng có nhu cầu học hỏi thêm về hướng nghiệp trong suốt quá trình học tập của mình nhưng không biết phải hỏi ai ngoài cha mẹ, thầy cô và bạn bè.

2. Khoảng cách giữa học sinh có điều kiện và học sinh có hoàn cảnh khó khăn ngày càng gia tăng

Khi ngân sách và nguồn lực của trường học gặp khó khăn, những chương trình bổ trợ bị xem là “phụ” (thực ra không “phụ” mà còn rất quan trọng) như hướng nghiệp bị dời xuống trong danh sách ưu tiên.

Những học sinh chịu thiệt thòi nhất là những em có hoàn cảnh khó khăn về tài chính

• 59% học sinh cho biết chưa từng làm các bài khảo sát để nhận diện khả năng, tính cách của bản thân.
• Ngược lại, đa số các nhà tuyển dụng nói rằng họ xem trọng các “kỹ năng mềm” như thái độ, tính cách, cách quản lý thời gian và kỹ năng làm việc nhóm.
• Đa số các nhà tuyển dụng trong báo cáo nhấn mạnh yêu cầu đặc thù của họ về những “kỹ năng mềm” này, hơn là kết quả của các bài kiểm tra trong quá trình tuyển dụng, quá trình hướng dẫn và đào tạo nguồn nhân lực.

3. Sự quên kiến thức khi chuyển từ tiểu học sang trung học là một vấn đề mấu chốt 

Xu hướng này có thể đảo ngược trở thành lợi thế nếu tăng thêm các buổi đối thoại về nghề nghiệp từ sớm giúp học sinh thu thập kiến thức cũng như cung cấp hoạt động hướng nghiệp trong suốt thời gian trung học.

• Chỉ 8% trong số các học sinh lớp 7 nhớ rằng họ đã từng trò chuyện với chuyên viên nghề nghiệp 
• 03 hoạt động được đánh giá cao nhất trong những hoạt động quan trọng với học sinh là: 

1. Được cố vấn nghề nghiệp tư vấn cá nhân (53%), 

2. Hoạt động học tập theo nhóm (50%)

3. Gặp mặt các chuyên viên nghề nghiệp trong trường học (49%).

• 80% các học sinh lớp 11 muốn học hỏi thêm về các ngành nghề trong 5 năm trung học.

4. Công nghệ đóng vai trò to lớn trong các phương diện hiện đại của hướng nghiệp. 

Đạt được sự cân bằng giữa các buổi tư vấn trực tuyến và gặp mặt hướng nghiệp trực tiếp là vô cùng quan trọng, đặc biệt là khi cân nhắc đến thực tế là một số học sinh vẫn gặp khó khăn khi tiếp cận công nghệ kỹ thuật số

• 72% học sinh thừa nhận chưa từng tham gia vào bất cứ trải nghiệm công nghệ ‘thực tế ảo’ nào.
• 67% chưa từng tham gia các hoạt động ‘gặp mặt nhà tuyển dụng ảo.
• 65% chưa từng chơi các ‘trò chơi nghề nghiệp trực tuyến’.

Có lẽ nguyên nhân của việc này là do các trường học vẫn chưa kịp chuẩn bị cho sự tàn phá bất ngờ của đại dịch Covid-19 hoặc do nhà trường thiếu thời gian và nguồn lực để tổ chức các hoạt động này.

Sự sẵn sàng cho thị trường lao động của giới trẻ

Các nhà tuyển dụng đưa ra những quan ngại về sự sẵn sàng cho công việc của giới trẻ và tranh luận về việc cải thiện hệ thống hướng nghiệp trong các trường học tại Anh. Họ nêu bật tình trạng thiếu kỹ năng của ứng viên và nhu cầu giải quyết những ‘điểm mù’ nghề nghiệp và những định kiến lỗi thời.

Để ngăn chặn sự suy thoái của công tác hướng nghiệp cho giới trẻ ở Anh và đạt được những bước tiến xa hơn trong việc nâng cấp hệ thống, đồng thời đào tạo những người trẻ để họ có thể chuyển đổi thành công từ việc học sang đi làm, 9 khuyến nghị then chốt đã được đề ra, hướng đến chính phủ và những người nắm vai trò quan trọng khác.

9 khuyến nghị then chốt

1. Giúp học sinh tăng cường tiếp xúc với các hoạt động nghề nghiệp từ khi còn nhỏ

Học sinh muốn và cần những cơ hội để trải nghiệm các hoạt động nghề nghiệp từ khi còn nhỏ. Dự luật Giáo dục (về Hướng nghiệp trong trường học) sẽ mở rộng hoạt động hướng nghiệp cho học sinh từ lớp 7 trở lên.

Sự thiếu hụt trải nghiệm nghề nghiệp của học sinh phải được giải quyết kịp thời.

2. Khen thưởng cho những hoạt động nghề nghiệp

Cần thiết có cách đánh giá kết quả hoạt động cho các đơn vị, nên công nhận, biểu dương và khen thưởng cho những đơn vị thực hiện công tác hướng nghiệp và các chương trình liên quan đến nghề nghiệp kể cả những hoạt động nghề nghiệp ‘bên ngoài trường học’.

Sự kết nối với các nhà tuyển dụng, các nơi làm việc và các hướng đi mới sau khi tốt nghiệp cần được tận dụng để truyền cảm hứng cho nhiều học sinh, phụ huynh và giáo viên..

3. Tăng cường hợp tác giữa các cơ quan chức năng

Bộ Kinh doanh - Năng lượng và Chiến lược công nghiệp (BEIS), Bộ Giáo dục (DfE), Bộ Việc làm và Tiền lương (DWP) cần phải hợp tác chặt chẽ hơn và liên kết với những công ty đầu ngành, đơn vị giáo dục, công ty việc làm để giải quyết những thiếu hụt trong kỹ năng cho người lao động, đồng thời chỉ ra nhiều cơ hội phát triển tốt hơn cho giới trẻ, phụ huynh và giáo viên.

4. Thành lập Ban chỉ đạo hướng nghiệp

Nên lập một Ban Chỉ đạo Hướng nghiệp và được các Bộ ngành hậu thuẫn để đảm bảo thành công của nó. 

Những Bộ ngành liên quan về Chăm sóc sức khỏe cộng đồng, Giao thông vận tải, Đổi mới kỹ thuật số, Thực phẩm và công tác Nông thôn, Thể thao, Truyền thông - Văn hóa - Phụ nữ và Bình đẳng giới có thể ưu tiên việc hướng nghiệp cho giới trẻ cũng như thiết lập ra chương trình nghị sự chung đặc biệt về kinh tế, xã hội và văn hóa Anh quốc.

5. Chương trình hướng nghiệp cần phù hợp và đúng mục tiêu

Việc giúp giới trẻ tiếp cận các chương trình hướng nghiệp - dù là trực tiếp hay trực tuyến - phải trở thành điểm mấu chốt trong những kế hoạch và định hướng của các ban ngành và các cơ quan chính phủ.

Đây không chỉ được xem là một giải pháp cho phép duy trì các dịch vụ trong thời kỳ đại dịch, mà còn để cá nhân hóa các hỗ trợ nghề nghiệp phù hợp và đúng mục tiêu.

6. Tham vấn liên cơ quan

Dịch vụ Hướng nghiệp, Việc làm và Doanh nghiệp quốc gia (CEC) cũng như Bộ Việc làm và Tiền lương cần liên kết với nhau và tham khảo ý kiến của những chuyên gia giàu kinh nghiệm trong việc cung cấp dịch vụ hướng nghiệp, đảm bảo chất lượng cho giới trẻ.

Có hai câu hỏi hóc búa cần phải giải quyết

1. Làm sao để càng nhiều người trẻ có thể tiếp cận được công tác hướng nghiệp?
2. Làm sao để những tiến bộ công nghệ có thể thúc đẩy việc khám phá nghề nghiệp từ tuổi nhỏ, cũng như để đào tạo giáo viên và các chuyên viên hướng nghiệp với các công cụ phù hợp cho công việc của họ?

7. Có sự bảo đảm chất lượng từ bên thứ ba

Các Bộ nên tham khảo ý kiến của những chuyên gia nghề nghiệp, giáo viên, cố vấn nghề nghiệp và kỹ năng kỹ thuật số, cũng như làm việc với những tổ chức như Hiệp hội các nhà lãnh đạo trường học và đại học (ASCL), Hiệp hội quốc gia các Hiệu trưởng (NAHT), Viện Phát triển nghề nghiệp ( CDI) và Hiệp hội chính quyền địa phương.

Tất cả trường học phải có quỹ dành riêng cho các chuyên gia nghề nghiệp, các cố vấn nghề nghiệp và sự tích cực của họ có thể mang đến lợi ích cho học sinh, giáo viên và phụ huynh. Một lượng lớn các sản phẩm, dịch vụ liên quan đến việc hướng nghiệp đang được quảng cáo ở các trường học đang làm mất rất nhiều thời gian quý giá của giới trẻ. Những sản phẩm, dịch vụ này cần được kiểm tra chất lượng bởi một bên thứ ba độc lập và cần được tổ chức hợp lý.

8. Thiết lập ‘nhật ký học tập nghề nghiệp’

Chính phủ, các công ty công nghệ giáo dục và các tổ chức từ thiện có uy tín trong việc cung cấp trải nghiệm ảo bằng những công nghệ mới nhất có thể phối hợp để tìm ra cách tốt nhất giúp cung cấp cho học sinh hướng nghiệp phù hợp và có mục tiêu, bắt đầu từ khi còn nhỏ ở các trường tiểu học.

Những chuyên gia có uy tín trong ngành đã chứng minh “nhật ký học tập nghề nghiệp” có thể mang lại lợi ích to lớn cho việc khám phá nghề nghiệp cho học sinh từ 5 tuổi trở lên, cũng như “nhật ký học tập nghề nghiệp” có thể  hỗ trợ các cuộc trò chuyện về nghề nghiệp trong gia đình. Quan trọng nhất, những hy vọng, ước mơ, kiến ​​thức, kỹ năng và kinh nghiệm của học sinh sẽ được ghi nhận lại và từ đó tình trạng quên kiến thức của học sinh sẽ được cải thiện.

9. Tăng cơ hội cạnh tranh

Các nhà tuyển dụng nên làm việc với các trường học/học viện và các tổ chức hỗ trợ nghề nghiệp để đưa ra các giải thưởng như cơ hội trải nghiệm làm việc, thu hút công việc, thực tập có lương,...cho những bạn trẻ, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương nhất. Các cuộc thi và các cuộc thi liên trường đóng vai trò giúp học sinh mở mang kiến thức. Tóm lại, các cuộc thi có khả năng bổ sung thêm kinh nghiệm và kiến ​​thức mà học sinh thu được trong quá trình đi học - đây là con đường tiềm năng cho việc học tập về nghề nghiệp.

Diễm Quỳnh (theo Deirdre Hughes -fenews.co.uk)

Xem bài viết tại đây