Thay vì giáo dục theo phương pháp truyền thống thông qua sách giáo khoa, các trường học ở Ấn Độ đã bắt đầu áp dụng phương pháp học tập bằng các hoạt động trải nghiệm thực tế cho học sinh của mình. Phương pháp này đang rất “hot” trên khắp Ấn Độ trong khoảng thời gian gần đây.

Tại Bengaluru, Ấn Độ, bột nặn không phải là một dụng cụ hỗ trợ giảng dạy toán học thường gặp. Nhưng tại trường Jain Heritage ở khu phố cao cấp Whitefield, Bengaluru - thủ đô công nghệ của Ấn Độ, bột nặn còn được các giáo viên tiểu học sử dụng để làm cho môn số học nhàm chán trở nên thú vị. Thay vì học thuộc lòng, các em được khuyến khích nặn bột thành các chữ số khác nhau. Các em cũng được học bằng que và đá; học đếm bằng cách liệt kê số cây trong một bài tập thể dục ngoài trời và thực hành các phép đo lường bằng cách pha nước chanh.

Phương pháp giảng dạy này là một sự đột phá rõ rệt so với cách giáo dục truyền thống thiên về lý thuyết của nền giáo dục Ấn Độ trước đến giờ: các bộ ngành soạn thảo chương trình giảng dạy, giáo viên và trường học giảng dạy theo, các em học sinh được xếp loại dựa trên những gì các em ghi nhớ hơn là những gì các em hiểu và thực hành. Mặt khác, phương pháp mới này là một nỗ lực nhằm cạnh tranh với hệ thống giáo dục phong cách Phần Lan nổi tiếng thế giới và đang có sức hút lớn tại Ấn Độ, nơi cách Phần Lan 6.500 km.

Các trường cung cấp “giáo dục Phần Lan” cũng đang đang phát triển rầm rộ trên khắp các thành phố tại Ấn Độ. Các trường này tập trung vào việc học tập dựa trên các hoạt động trải nghiệm thực tế, tương tác với thiên nhiên và kỹ năng sống hơn là học tập dựa trên sách giáo khoa hay kiểm tra định kỳ như cũ. Điển hình như trường School Institute (TAS), thành phố Pune đã áp dụng chương trình giảng dạy của Phần Lan từ năm ngoái. Trường Quốc tế Phần Lan ở Pune sẽ bắt đầu khai giảng vào cuối năm nay. FinlandWay, trường mầm non có trụ sở tại Helsinki đang thành lập ba cơ sở ở Mumbai. Tại Indore và Ramagya Roots, có trường Nordic High International School và ở Noida có một trường mầm non theo mô hình này.

Ngay cả lãnh đạo của tổ chức dân tộc chủ nghĩa Hindu, mẹ đẻ Đảng Bharatiya Janata cầm quyền của Ấn Độ, Mohan Bhagwat, cũng công khai ca ngợi hệ thống giáo dục của Phần Lan.

Một số chuyên gia lo ngại rằng các trường tư thục Ấn Độ - chủ yếu dành cho các trẻ em có điều kiện - đồng nghĩa với việc sẽ không thể đảm bảo khả năng tiếp cận bình đẳng với giáo dục và giảng dạy có chất lượng cho tất cả các trẻ em, một nguyên tắc cơ bản của mô hình trường học công lập của Phần Lan. Tuy vậy, không thể phủ nhận việc các bậc phụ huynh như Pragya Sinha - một giám đốc tiếp thị tại Pune - bị thu hút bởi chất lượng giáo dục của các trường tư thục theo mô hình của Phần Lan. Cô đang lo lắng về việc cậu con trai tám tuổi của mình phải đối mặt với áp lực học tập khi quay lại trường sau thời gian học tại nhà trong mùa dịch.

“Tôi bị ấn tượng về việc mỗi học sinh đều sẽ nhận được sự quan tâm đặc biệt trong các ngôi trường này, hứa hẹn rằng việc học tập rất vui và thú vị.” - Sinha chia sẻ. Cô đang nghĩ đến việc sẽ tìm kiếm và xin nhập học cho con trai mình vào TAS hoặc Trường Quốc tế Phần Lan. Cô ấy cho rằng: “Ngày nay, chúng ta đang cùng ở trong một “ngôi làng toàn cầu” - thì tại sao việc tôi đang sống ở đâu lại có thể hạn chế việc học của con tôi được chứ?”

“Ngôi làng toàn cầu” (Global village)

Đây cũng là lời mời chào của Phần Lan gửi đến thế giới. Năm 2015, chính phủ Phần Lan đã tạo ra một nền tảng giáo dục có tên Education Finland với nhiệm vụ xuất khẩu mô hình giáo dục của Phần Lan - đất nước thường xuyên đứng đầu trong Chương trình đánh giá học sinh quốc tế (PISA) của OECD. Phần Lan cũng là đất nước có tỷ lệ tốt nghiệp trung học cao, hơn 90%. Nền tảng này làm việc với các công ty của  Phần Lan để xác định thị trường giáo dục trên toàn cầu, sau đó họ sẽ tìm những ngôi trường có tiềm năng trở thành đối tác và tùy chỉnh phương pháp giảng dạy để phù hợp với mỗi quốc gia.

Jouni Kangasniemi - giám đốc nền tảng giáo dục nói trên, nói với Al Jazeera rằng: “Chúng ta không thể bê nguyên mẫu hệ thống giáo dục ở một quốc gia này sang quốc gia khác. Tuy nhiên, chúng ta có thể lựa chọn phương pháp học tập hiệu quả từ Phần Lan sau đó “xuất khẩu”, tiếp cận, chỉnh sửa để thích nghi với môi trường giáo dục ở nhiều quốc gia khác nhau.”

Theo Kangasniemi, Ấn Độ không phải là quốc gia duy nhất học hỏi phương pháp giáo dục Phần Lan. Chính phủ Peru cũng đang xây dựng 75 trường học theo mô hình của Phần Lan.

Pia Jormalainen, đồng sáng lập của công ty New Nordic Schools có trụ sở tại Helsinki, Phần Lan cũng cho biết: “New Nordic Schools đang hỗ trợ các ngôi trường mới ở Brazil và Minnesota của Hoa Kỳ về vấn đề trên”. Đây sẽ là một cột mốc lớn với nền giáo dục tại Ấn Độ trong tương lai với quy mô của thị trường dự kiến ​​là 225 tỷ đô la vào năm 2025. New Nordic Schools cùng một công ty đối tác của Ấn Độ và Trung tâm Giáo dục Phần Lan sẽ chịu trách nhiệm về chương trình giảng dạy và đào tạo giáo viên tại Trường Jain Heritage và Trường Nordic High Internationa.

Hệ thống đào tạo với giáo viên người nước ngoài

Jormanainen cho biết không phải tất cả giáo viên và trường học ở Ấn Độ đều có thể dễ dàng áp dụng mô hình giáo dục Phần Lan. Phần Lan có chương trình giảng dạy khung, từ đó, giáo viên sẽ tự xây dựng kế hoạch giảng dạy và tự đánh giá. Còn ở Ấn Độ, giáo viên được đào tạo để dạy theo giáo trình và sách giáo khoa do chính phủ quy định. Jormanainen chia sẻ: “Đã có vài trường yêu cầu chúng tôi soạn thảo giáo trình giảng dạy cho giáo viên của họ. Điều đó đi ngược lại với cách tiếp cận của chúng tôi."

Shashank Goenka, chủ Tập đoàn Giáo dục Toàn cầu Goenka, đang khai trương Trường Quốc tế Phần Lan ở Pune, cho biết rằng  phụ huynh cũng sẽ mất một khoảng thời gian để chấp nhận một hệ thống giáo dục hoàn toàn mới. Tại Trường Quốc tế Phần Lan, mỗi lớp học sẽ có hai giáo viên - một người Phần Lan, một người Ấn Độ và một trợ lý. Goenka nói: “Chúng tôi muốn mang những phương pháp tối ưu và hiệu quả nhất từ mô hình Phần Lan sao cho phù hợp và thích nghi trong bối cảnh giáo dục tại Ấn Độ.” 

Ashish Srivastava - Giám đốc điều hành của Trung tâm Giáo dục Phần Lan - cho rằng trước hết cần có những thay đổi trong cách tiếp cận và học hỏi. Học sinh ở Phần Lan không phải làm bài tập về nhà nhưng nhiều phụ huynh Ấn Độ thấy việc không có bài tập về nhà là một điều rất khó hiểu. Vì vậy, các trường học theo mô hình Phần Lan ở Ấn Độ thỉnh thoảng vẫn phải cho bài tập dựa trên các hoạt động trải nghiệm thực tế để các học sinh và phụ huynh có thể ôn tập. Srivastava nói: “Khi phụ huynh hỏi nhà trường - tại sao con em họ không được học cách viết bằng bút sớm hơn - họ sẽ được nhắc nhở rằng hầu như bọn trẻ sẽ không viết bằng bút nữa.” Hướng đến việc dạy trẻ em những gì phù hợp với sự phát triển của chúng là điều mà giáo dục Ấn Độ thật sự muốn phát huy theo hệ thống giáo dục của Phần Lan.

Các chuyên gia cho biết, việc đào tạo giáo viên nghiêm ngặt là nền tảng vững chắc cho sự thành công của giáo dục Phần Lan. Cho đến khi  hoàn thành việc đào tạo cho giáo viên Ấn Độ, các trường học bắt buộc phải thuê giáo viên Phần Lan. Điều này rất tốn kém và được tính vào học phí. Trường Quốc tế Phần Lan hiện đang thu phí lên tới 570.000 rupee (7.600 USD) một năm trong khi GDP bình quân trên đầu người tại Ấn Độ chỉ khoảng 2.000 USD. Khi các trường tư thục ngày càng có mức học phí đắt hơn, giáo sư Jari Lavonen khoa Khoa học giáo dục, đại học Helsinki cho biết ông rất lo ngại về việc Ấn Độ đang thương mại hóa phương pháp giáo dục của Phần Lan và điều này có thể àm tổn hại hình ảnh của nền giáo dục Phần Lan.

Ông cho rằng sẽ không công bằng khi thành lập các trường tư thục và bắt đầu “bán” mô hình giáo dục Phần Lan. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận các trường tư thục vốn đã tồn tại ở Ấn Độ và các quốc gia khác nên việc đưa các phương pháp giáo dục của Phần Lan vào hệ thống các trường này có ý nghĩa của riêng nó. Ở một số quốc gia, các trẻ em được học trong trường tư thục theo kiểu Phần Lan đa phần đều cảm thấy hạnh phúc.

Trong khi đó, một số trường công lập Ấn Độ cũng bắt đầu áp dụng các kinh nghiệm từ giáo dục Phần Lan. Bộ trưởng giáo dục của bang Kerala, được cho là nơi có các trường công lập tốt nhất, đầu tháng này đã thông báo rằng họ sẽ hợp tác với Phần Lan về vấn đề đào tạo giáo viên, cải cách chương trình giảng dạy và thiết bị công nghệ. Goenka cho biết các trường tư thục cũng đang quan tâm đến các thành phố và thị trấn nhỏ và họ sẽ  phát triển các cơ sở ra các vùng này trong tương lai không xa. “Mọi thứ mới đang ở giai đoạn đầu”, ông nói.

Mon Huỳnh (theo Al Jazeera)

Xem bài viết gốc tại đây.