Tư pháp là một lĩnh vực đầy thử thách và không kém phần thú vị bởi khả năng mang lại nhiều ảnh hưởng sâu rộng lên xã hội. Để có thể làm việc trong lĩnh vực Tư pháp, bạn cần sở hữu vốn kiến thức liên ngành, vì nắm vững và xây dựng hệ thống tư pháp không chỉ đòi hỏi kiến thức về chính phủ và pháp luật, mà còn phải am hiểu các kiến thức thuộc lĩnh vực liên quan, chẳng hạn công nghệ hay tâm lý hành vi con người. Qua bài viết dưới đây, Huongnghiepcdm.edu.vn mời bạn cùng tìm hiểu các ngành học phổ biến trong lĩnh vực Tư pháp.
>> Du học ngành Luật
Chọn ngành tư pháp vì một thế giới tốt đẹp hơn
Nếu trên đây là lý do du học ngành Tư pháp của bạn, thì bạn không hề đơn độc. Tại Hoa Kỳ, bên cạnh lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ, tư pháp hình sự là ngành học phát triển nhanh và phổ biến nhất cả với sinh viên vừa tốt nghiệp lẫn người muốn quay lại giảng đường. Lý do đằng sau xu hướng này một phần bởi các vị trí trong lĩnh vực pháp lý rất ổn định và có xu hướng phát triển trong tương lai, dù tư pháp là ngành đã ra đời từ rất lâu trong lịch sử. Thế giới sẽ luôn cần đến những người đảm nhận vị trí kiến tạo và thực thi pháp luật vì một thế giới tốt đẹp hơn. Những vị trí công việc như luật sư, thư ký pháp lý, thẩm phám, cảnh sát… đã và đang có chỗ đứng được công nhận trong xã hội, và khó có khả năng bị thay thế bởi máy móc. Thêm vào đó, các vị trí mới đòi hỏi nhân lực phải có hiểu biết về tâm lý học tội phạm hay an ninh mạng, điều này càng chứng minh được tiềm năng phát triển của ngành tư pháp trong tương lai.
10 ngành học phổ biến trong lĩnh vực tư pháp
Với đặc thù yêu cầu kiến thức sâu rộng ở nhiều lĩnh vực, các chuyên ngành liên quan đến lĩnh vực tư pháp sẽ mang lại cho bạn nhiều lựa chọn đa dạng, mà tiêu biểu là những ngành sau:
1. Tội phạm học (Criminology)
Chương trình tội phạm học cho phép sinh viên tìm hiểu gốc rễ hình thành hành vi phạm tội, hệ thống tư pháp hình sự, phân tích các chính sách pháp luật liên quan, từ đó đưa ra giải pháp sửa đổi hành lang pháp lý. Chẳng hạn, tại khoá học của Flinder University, Úc sinh viên sẽ được học các môn tổng quát như tâm lý học, khoa học chính trị, xã hội học,… trong năm nhất trước khi đi sâu vào các môn gắn liền với các loại hình tội phạm như khủng bố, bạo động biểu tình, hoặc các đề tài nóng như nạn di cư, tội phạm công nghệ. Một vài trường đại học tiêu biểu khác đào tạo ngành này có thể kể đến University of Law, Anh quốc hay Keiser University, Mỹ.
2. Tâm lý học tội phạm (Criminal psychology)
Mặc dù tội phạm học (Criminology) và tâm lý học tội phạm (Criminal psychology) đều nghiên cứu về tội phạm, trọng tâm của hai ngành lại rất khác nhau. Tội phạm học nghiên cứu về tình hình phạm tội trong xã hội, nguyên nhân gây nên các hành vi phạm tội, và cách ngăn chặn kiểm soát hành vi đó. Trong khi đó, tâm lý học tội phạm tập trung vào nghiên cứu suy nghĩ, cảm xúc và hành vi của người phạm tội. Một nhà tội phạm học có thể đặt ra những câu hỏi như: “Có phải nghèo đói là nguyên nhân chính dẫn đến nạn ăn cắp vặt trong khu vực?”. Trong khi một nhà tâm lý học tội phạm có thể hỏi: “Người phạm nhân này có những triệu chứng tâm lý nào góp phần dẫn đến hành vi phạm pháp?” Nhìn chung, chương trình tâm lý học tội phạm sẽ tập trung vào các lý thuyết về hành vi của con người, phân tích và giải thích hành vi và hoạt động của tội phạm. Bạn cũng sẽ tìm thấy không ít chương trình kết hợp nội dung giữa tội phạm học và tâm lý học tội phạm.
3. Khoa học Pháp y (Forensic science)
Xuất hiện nhiều trên phim ảnh, điều tra hiện trường và giám định y tế có lẽ là những gì mà số đông thường biết về ngành Khoa học pháp y. Tuy nhiên, đó chỉ là bề nổi của tảng băng chìm. Ngành Khoa học pháp y đảm nhận mọi nhiệm vụ tích hợp giữa nghiên cứu khoa học, ứng dụng pháp luật và lý thuyết điều tra. Một chương trình Khoa học pháp y điển hình sẽ bao gồm các môn nền tảng về nhân chủng học, sinh học, hóa học, kết hợp với các khóa học pháp y chuyên ngành (y tế hoặc phi y tế). Với ngành học này, nội dung học và bằng cấp chương trình linh động tùy vào trọng tâm nghề nghiệp của bạn. Ví dụ, yêu cầu dành cho một kỹ thuật viên hiện trường vụ án chỉ ở mức sở hữu chứng chỉ, trong khi một chuyên gia pháp y máy tính tối thiểu cần tốt nghiệp cử nhân, với trọng tâm học phần là các môn khoa học máy tính. Bạn có thể tìm hiểu thêm nội dung một chương trình cử nhân Khoa học Pháp y điển hình như chương trình tại Đại học Trent, Anh quốc.
4. Tư pháp hình sự (Criminal justice)
Có thể nói chương trình tư pháp hình sự mang lại nền tảng để người học phục vụ trong các nhánh khác nhau của ngành tư pháp. Ở hệ cử nhân, khóa học này được thiết kế với một khung chương trình rộng, bao gồm các môn học như Luật dân sự và hình sự, Quản lý chuyên án, An ninh công cộng, Đánh giá và quản lý hiểm hoạ, Tâm lý học tổ chức, … Ở hệ cao học, nội dung đào tạo sẽ được thu hẹp tuỳ vào chuyên môn người học muốn đào sâu. Chẳng hạn, sinh viên thạc sĩ ngành tư pháp hình sự có thể tập trung vào khía cạnh thực thi pháp luật, với phần lớn thời gian chương trình học dùng nghiên cứu, phân tích, và đánh giá các chính sách hành pháp, từ đó cải cách hệ thống pháp luật … Cách tốt nhất để biết mình nên đi theo hướng nào là tìm hiểu các chương trình giảng dạy ngành này và so sánh trọng tâm của từng chương trình, cũng như hướng đi nghề nghiệp của bản thân.
5. Hành chính tư pháp (Law enforcement)
Chuyên ngành hành chính tư pháp thường chỉ có ở hệ cao học, do yêu cầu đầu vào bắt buộc của ngành này là chứng chỉ/ bằng cử nhân hay cao đẳng trong lĩnh vực tư pháp, cùng kinh nghiệm thực thi pháp luật. Do vậy, đối tượng hướng đến của các khoá học hành chính tư pháp là các chuyên viên an ninh cấp cao, cán bộ muốn học các kỹ năng về quản lý, giám sát viên hay giám đốc chương trình.
>> Các trường giảng dạy chương trình Law enforcement
6. Dự bị Luật và luật học (Pre-law and legal)
Một chương trình dự bị luật/ luật học điển hình là lựa chọn hợp lý với những người mong muốn theo đuổi hệ cử nhân trong lĩnh vực tư pháp hành chính, với định hướng trở thành cố vấn pháp lý, thư ký luật trong tương lai. Bạn cũng có thể học lên cử nhân luật nếu theo đuổi chương trình này. Là một sinh viên trong một chương trình dự bị luật/ luật học, bạn sẽ tìm hiểu về các lý thuyết đằng sau sự hình thành hệ thống luật pháp, hệ thống tư pháp, khám phá cách các cơ quan thực thi pháp luật và hệ thống tư pháp hoạt động.
7. Trợ lý luật (paralegal)
Bên cạnh các bài học về hành vi đạo đức và trách nhiệm nghề nghiệp, chương trình trợ lý luật cũng giới thiệu đến người học các thủ tục pháp lý và hệ thống luật pháp tương tự năm đầu chương trình cử nhân luật, dù yêu cầu và khối lượng kiến thức không nặng bằng. Đa số chương trình đã bao gồm tín chỉ thực tập ngay từ năm 2 tại các văn phòng luật sư, bộ phận pháp lý của chính phủ, hay bộ phận pháp lý của bệnh viện, công ty…
>> Kinh nghiệm học ngành Law Clerk (Thư ký luật) tại Humber College, Canada
8. Khoa học cảnh sát (Police science)
Nội dung chương trình khoa học cảnh sát xoay quanh các môn xã hội học như: tình báo, quản lý rủi ro, chính sách công, tội phạm học… Sinh viên có 2 lựa chọn khi theo học chương trình này. Con đường phục vụ trong lực lượng cảnh sát thường yêu cầu về thể lực, kỹ năng giao tiếp, kỉ luật trong môi trường bán quân đội… hoặc bạn cũng có thể theo đuổi con đường nghiên cứu phát triển chính sách.
9. Quản giáo (Corrections)
Ngành Quản giáo xoay quanh việc nghiên cứu cuộc sống của các phạm nhân trong tù, chính sách hành pháp, và tâm lý học hành vi. Đặc thù của công tác quản giáo phải kết hợp cứng rắn với mềm dẻo, cải tạo kết hợp với bạo lực trấn áp. Đa số sinh viên ngành chọn công việc cán bộ công tác trại giam, trong khi một số người đi theo con đường học thuật và nghiên cứu.
10. Cải tạo (Rehabilitation)
Ngành cải tạo nghiên cứu các khía cạnh khác nhau trong lĩnh vực xã hội học, với mục đích chính là cung cấp cơ hội tái hoà nhập và làm lại cuộc đời cho các phạm nhân và nạn nhân. Đây là lực lượng nòng cốt đứng sau các chương trình trị liệu, tư vấn hướng nghiệp, đào tạo nghề trong các cơ sở cải tạo. Nếu dự định học một chương trình về cải tạo, hãy chắc chắn rằng bạn sẽ học thêm các môn trong ngành tâm lý học và xã hội học bởi đây là các kỹ năng thiết yếu để làm việc trong lĩnh vực này.
Hi vọng những chuyên ngành Huongnghiepcdm.edu.vn vừa liệt kê đã giúp bạn định hình rõ hơn về các ngành học phổ biến trong lĩnh vực tư pháp. Các bạn có thể tham khảo các lựa chọn học tập kể trên tại trang web của chúng tôi.
